İran bu yay kosmosa əlavə 2 raket göndərməyi planlaşdırır. İlin sonunda isə Tehran orbitə öz istehsalı olan peyk qoyacağını deyir. İran Fevralda orta və uzaq mənzilli mərmilər barədə artan narahatlıqlar fonunda ilk raketi səmaya göndərmişdi. Lakin təhlilçilər deyirlər ki, İranın orbitə satellit qoymasına hələ çox var.
Fevralın 4-də Tehran raket
uçuranda bunun orbitə satellit qoymaq yolunu cızmaq məqsədi daşıdığını
bildirmişdi. Əksər müşahidəçilər bunu
həm də orta və uzaq mənzilli raketlərin inkişafında mühüm mərhələ kimi
dəyərləndiridilər. Başqaları İslam
dövlətinin mübahisəli nüvə proqramının bir sütunu kimi gördülər. Amma bir çox təhlilçilər vurğulayırlar ki,
ballistik mərmi inkişaf etdirmək fəzaya peyk qoymaqdan asandır.
Globalsecurity.Org-un aparıcı
mütəxəssisi və fəza eksperti Çarlz Vik deyir ki, İran Fevral raketinin daşıdığı
yükdən daha ağır yük daşıqmağa qabil uçurma mexanizmi yaratmalıdır.
Onun sözlərinə görə uçurma maşının
təkmilləşdirdikdən sonra İranlılar fəzaya satellit göndərə bilərlər. “Bunun üçün onlara daha yeni və iri uçurma
mexanimzi lazımdır,” deyə o, bildirir.
Bəzi təhlilçilər vurğulayır ki,
İranın raket mühərrikləri inkişaf etdirməsi üçün propulsiya texnologiyası
var. Lakin astronom Conatan MkDauell
deyir ki, fəzaya peyk qoyulması çox mürəkkəb məsələdir: “Gərəkdir ki, raketi idarə edə biləsən, onu
düzgün orbitə yönəldəsən. Raketin
müxtəlif mərhələlərini bir-birindən ayırmaq tələb olunur. Yəni peyki uçurma maşınına oturmazdan əvvəl
çoxlu manelələri adlamaq lazımdır.”
Bu, Rusiya, Çin, Şimali Koreya,
Pakistan və Cənubi Afrikadan əldə edilmiş texnologiya əsasında quraşdırılmış
İran fəza proqramı üçün proqramı üçün xüsusilə vacibdir.
Çarlz Vikin sözlkərinə görə
iranın Eksplorer 1 modelli raketi bunu büruzə verir. Raket İranın Qədr 1 və Şahab 3B modellərindən qaynaqlanır ki,
bunblar da Şimali Koreyanın No-Donq A orta mənzilli raketinə əsaslanır.
İranın ilk staelliti 2005-ci ildə
Rusiyada istehsal olunaraq səmaya göndərilib.
İndi bir çox analistlər İranın öz satellitlərini göndərmək istəyini sual
altına alırlar. Heritac Fondunda Ceymz
Filip deyir ki, İranlılar milli nüfuz istəyi və fəxarət hisslərindən çıxış
edirlər. Lakin o, bütün hallarda
satellitin növbəti 5 il ərzində fəzaya göndərilə biləcəyinə şübhə ilə
yanaşır. Eyni zamanda o, düşünür ki,
İranın raket proqramını hədəfləri hərbi xarakter daşıyır. Belə ki, Tehran düşmənlərini uzaqdan vurma
qabiliyyətinə yiyələnmək istəyir.
Bir çox təhlilçilər bu fikrilə razılaşırlar,
amma çox az adam güman edir ki, yaxın zamanlarda İranın təkmilləmiş qabiliyyəti
Yaxın Şərqdə qüvvə balansını dəyişəcək.