ABŞ dövlət katibinin müavini, ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri Metyu Brayza bu gün Bakıda regiona səfərinin
yekunları ilə bağlı mətbuat konfransı keçirib. O Ermənistan, Dağlıq Qarabağ,
Gürcüstan, Türkiyə və Azərbaycanda səfərdə olub.
Cənab Brayza bildirib ki, son 17 ildə ABŞ daim
Azərbaycanın yanında olub. “Azərbaycan həm dinc, həm də çətin anlarda ABŞ-a bel
bağlaya bilər. Biz hələ qarşıdan gələn çox illər ərzində də tərəfdaş olaraq
qalacağıq”.
Həmsədr bir daha ABŞ-ın Azərbaycanın
suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini deyib. “Biz Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
danışıqlar yolu ilə həllinin əldə edilməsinə sadiq qalırıq. Bu həll yolu ərazi
bütövlüyünün tanınması prinsipi ilə başlayaraq beynəlxalq təcrübələri və qanunu
nəzərə alır. Həll yolunun tapılması indi əvvəlkindən daha da vacibdir. Belə bir
nəticənin əldə edilməsi regionda sülhü və sabitliyi, eləcə də Azərbaycanın təhlükəsizliyini
möhkəmləndirəcək”.
O qeyd edib ki, Rusiyanın suveren Gürcüstan ərazisinə
hücumundan sonra keçən altı həftə münaqişənin həllinin tapılması, eləcə də
regionda təhlükəsizliyin və sabitliyin bərqərar olması üçün əsasların tapılması
yolunda səylərimizi artırıb. “Bu yalnız Gürcüstanın öz yurdundan didərgin
düşmüş 100 000 insanı üçün deyil, həm Azərbaycan, həm də bütövlükdə region
üçün lazımdır. Bu baxımdan ABŞ öz dostu və tərəfdaşı olan Azərbaycanla münasibətlərini
bütün sahələrdə dərinləşdirməyə hazırdır”.Həmsədr hesab edir ki,
Gürcüstanda baş verən son hadisələr Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin vaxtında həllinin
vacibliyini xüsusilə ortaya qoyub. “Vaşinqtonda bunu yaxşı başa düşürlər və bu
həftə mənim səfərimin məqsədi də bundan ibarətdir. ABŞ həm ayrılıqda, həm ikitərəfli
qaydada daha yüksək səviyyədə və sıx əməkdaşlıq şəraitində bu regionda sülhün və
sabitliyin yaranmasına kömək etmək üçün səylərini artıracaq. Həm ABŞ, həm də Azərbaycan
bu məqsədi bölüşür. Ümid edirik ki. Rusiya Gürcüstanda atəşkəslə bağlı öhdəliklərini
yerinə yetirərkən, biz Minsk Qrupu çərçivəsində əməkdaşlığımızı bərpa edə biləcəyik”. Cənab Brayza ABŞ-ın Azərbaycanla
birgə marağının həm də enerji ehtiyatlarının işlənməsi ilə bağlı olduğunu
bildirib. “Hazırda Azərbaycan regiona və dünya bazarlarına artan həcmlə neft və
təbii qaz ixrac etməklə yanaşı, istehsalı və nəqli genişləndirmək potensialına
da malikdir. Bu xüsusilə Avropa bazarlarında böyük ehtiyac duyulan təbii qaza
aiddir. ABŞ və Azərbaycan Xəzərin cənub hissəsində resursların bundan sonra da
işlənməsi və bu resursların ixracını həyata keçirəcək kəmərlərin Cənub Dəhlizini
dəstəkləyir”-deyə o qeyd edib. Həmsədr suallara cavabda Rusiya
rəhbərliyinin ünvanına bir sıra ciddi ittihamlar səsləndirib. O hesab edir ki,
Minsk Qrupunda Rusiya ilə birgə işləmək yalnız Rusiya prezidentinin Fransa
prezidenti Nikolya Sarkozi ilə əldə edilmiş qoşunların Gürcüstandan çıxarılması
haqda razılaşmanı yerinə yetirdikdən sonra mümkün olacaq. ABŞ rəsmisi Rusiyanın
Gürcüstanı qorxutmaq üçün hərbi müdaxilə etdiyini deyib. “Rusiyanın Gürcüstana
qarşı hərəkətləri yolverilməzdir. Rusiya ordusu Gürcüstan ordusu 100 dəfə, əhalisi
isə 33 dəfə çoxdur. Rusiyanın hərəkətləri
18-19-cu əsrlərin təzahürüdür. Ümid edirik ki, Rusiya 21-ci əsr düşüncəsinə
qayıdacaq”.
O Rusiya xarici işlər
nazirinin Qarabağ münaqişəsinin digər münaqişələrlə heç bir oxşarlığı olmaması
haqda dediklərini Moskvanın danışıqlar prosesinə qayıtmaq cəhdi kimi qiymətləndirib.
Moskvanın ünvanına tənqidi davam etdirən cənab Brayza Kremli beynəlxalq
prinsipləri pozmaqda və ikili standartlarda ittiham edib. “Çeçenistanda müharibə
zamanı Rusiya ərazi bütövlüyü prinsipinin prioriteti haqqında danışıb. Lakin Gürcüstandakı
hadisələr zamanı Moskva açıq-aşkar bu prinsipi pozub”.
Dövlət katibinin köməkçisi Ankaranın
Qafqazda sabitlik Platforması yaratmaq haqqında ideyasını da tənqid edib. Türkiyəni başa düşdüyünü deyən cənab Brayza Rusiyanın
bu platformada olmasının istənilmədiyini açıq deyib. “Türkiyə və Azərbaycan
ABŞ-ın dostudur. Ancaq necə olur ki, bu paktda Türkiyənin dostu olan ABŞ və
Avropa Birliyi ölkələri iştirak etmir, Rusiya iştirak edir. Tbilisi isə ərazisini
işğal edən Rusiya ilə bir paktda olmaq istəmir”.
Cənab Brayza “Amerikanın səsi”
radiosunun Azərbaycan rəsmilərinin ABŞ və qərb partnyorlarının öhdəliklərini
yerinə yetirməməsi barədə tənqidləri ilə bağlı sualının cavabında bildirib ki,
Azərbaycanda prezident İlham Əliyev, prezidentin icra aparatının rəhbəri Ramiz
Mehdiyev, Müdafiə, Sənaye və Energetika nazirləri və Dövlət Neft Şirkətinin
vitse-prezidenti ilə görüşlər keçirib. “Bu görüşlər ABŞ-la Azərbaycan arasında
dərin əməkdaşlığın təzahürüdür. Biz effektiv və qarşılıqlı anlaşmalı müzakirələr
aparmışıq. Qarşılıqlı fəaliyyətimizi bundan sonra da davam etdirəcəyik”-deyə o
qeyd edib.