Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın
Tədrisi Mərkəzi "Seçki Məcəlləsinin
təkmilləşdirilməsi üzrə ictimai ehtiyacların öyrənilməsi" mövzusunda ictimai
forum keçirib. Böyük Britaniya hökumətinin maliyyə dəstəyi əsasında həyata
keçirilən forum gələcəkdə də silsilə şəklində davam etdiriləcək.
İctimai forumda mövcud seçki praktikası, seçki qanunvericiliyinin
dəyişdirilməsi, problemlər müzakirə edilib. Çıxış edənlər ölkədə demokratik,
azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsi üçün ilkin olaraq siyasi iradənin
vacibliyini qeyd edib.
"Azərbaycanda seçki ilə bağlı "SOS" siqnalı çalınmalıdır. Hazırkı siyasi rejim
ölkədə seçkini bütövlükdə aradan qaldırmağa doğru gedir, seçki institutu
bütövlükdə məhv olur". Bu bəyanatı "Demokrat" Partiyasının sədr müavini
Taliyyət Əliyev verib.
Onun fikrincə, 2002-ci ildə proporsional seçki sistemi ləğv edildikdən sonra
siyasi partiyaların zəifləməsi başlayıb. "Bununla da iqtidar ölkədə seçkinin
ləğvinə doğru addımlar atmağa başladı", -deyə o qeyd edib.
Forumda seçki qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi və ya yenidən işlənməsinin
vacibliyi də qeyd edilib. "Azərbaycan seçki qanunvericiliyini təkmilləşdirməklə
bağlı Avropa Şurası və ATƏT qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməli
və bu təşkilatların tövsiyələrini nəzərə almalıdır", - deyə Seçkilərin
Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin sədri Anar Məmmədli bildirib.
Onun dediyinə görə, seçki
qanunvericiliyi ilə bağlı təkliflər işləmək üçün müstəqil hüquqşünaslardan
ibarət işçi qrupu yaradılıb. İşçi qrup ictimai müzakirələr zamanı ictimaiyyətin
fikirlərini öyrənib qanunvericiliyə dəyişikliklərlə bağlı təkliflər paketi
hazırlayacaq.
Çıxışlarda və müzakirələr zamanı seçki institutu ilə yanaşı, seçki prosesinə
təsir edən institutların inkişaf etdirilməsi məsələsi də diqqət mərkəzində
olub. "Sərbəst toplaşmaq azadlığının, media azadlığının, plüralist elektron
medianın, məhkəmələrin müstəqilliyinin təmin edilməsi demokratik, azad
seçkilərin əsas şərtlərindəndir", - deyə hüquqşünas Ələsgər Məmmədli bildirib.
Deputat Nəsib Nəsibli hesab edir ki, seçkilərə siyasi münasibətdə və
qanunvericilikdə dəyişiklik olmazsa, bu il keçiriləcək bələdiyyə və gələn il
keçiriləcək parlament seçkilərinin demokratik olacağına ümid bəsləmək əbəsdir.
Deputat problemin qanunvericilik deyil, siyasi problem
olduğunu bildirib. O, son dövrlər iqtidarın qanunvericiliyə mənfi çalarlı
dəyişikliklər etdiyini diqqətə çatdırıb. "Bunlar Sovet Azərbaycanı modelini
qurmaq həvəsinə düşüb. Qarşılıqlı siyasi mübarizə olmazsa, bu hökumət "son
qələbəyədək" gedəcək", - deyə deputat qeyd edib.
Forumda həmçinin əsgər və məhbusların səsvermədə
iştirakının ləğv edilməsi, seçici siyahısının tərtibinin metodologiyasının
dəyişdirilməsi, seçki komissiyalarının təşkili məsələsinə yenidən baxılması,
proporsional seçki sisteminin bərpası və konstitusiya islahatları aparılması
barədə təkliflər səslənib.
Çıxışlarda seçkilərdə təşviqat vaxtının və efir vaxtının azaldılması tənqid
edilib. "Dünyada tənqidə məruz qalan İran seçkilərində hər bir namizədə 17 saat
birbaşa efir vaxtı verilib. Azərbaycanda isə son referendum zamanı hər bir
təşviqat qrupuna cəmi 40 dəqiqə efir vaxtı ayrıldı", - deyə Demokrat
Partiyasının sədr müavini Taliyyət Əliyev bildirib.
Forumda beynəlxalq təşkilatların Azərbaycanda fəaliyyəti də tənqid edilib.
Deputat Nəsib Nəsibli neft gəlirlərinin artmasının beynəlxalq təşkilatlara
təsir etdiyini diqqətə çatdırıb. "Mənfəət nefti əldə edildikdən sonra
demokratiya sahəsində vəziyyət daha da pisləşib. Hətta beynəlxalq təşkilatlar
da bəzən bunun müqabilində susur. Artıq demokratik müxalifət hakimiyyətə
alternativ deyil. Hakimiyyətə alternativ məscidlər idi. İndi bu səbəbdən
məscidləri də bağlayırlar", - deyə o vurğulayıb.
Hüquq müdafiəçisi Novella Cəfəroğlu aktiv siyasi mühitin Azərbaycandakı siyasi partiyalar
tərəfindən yaradılmasının vacibliyini önə çəkib. Onun fikrincə, xarici
təşkilatları tənqid etmək düzgün deyil. "Siyasi partiya rəhbərləri regionlara
gedib seçicilər qarşısına çıxmalıdır. Onlar özlərinə qarşı olacaq təzyiqlərdən
çəkinməməlidir. İranda da belə oldu, ancaq cəmiyyət hökumətə gücünü nümayiş
etdirdi", - deyə o bildirib.
Hüquq müdafiəçisi həmçinin seçkilərdə və rəsmi vəzifələrdə qadınlara 30 faizlik
kvota müəyyən edilməsinin tərəfdarıdır. "Əhalinin yarıdan çoxunu qadınlar
təşkil edir. Onlar həm də siyasi fəaldırlar. Bunun qarşılığında isə cəmi 13
deputat qadın var".
