Accessibility links

İran din və media azadlıqlarının ən çox boğulduğu ölkələr sırasındadır


Amerikanın Beynəlxalq Dini Azadlıqlar Komissiyası Dünyada dini azadlıqlar barədə cari il üçün hazırladığı hesabatında, İranı bu azadlıqları ən çox pozan ölkələrin siyahısna salıb. Hesabatın İrana ayrılmış hissəsində yazılır ki, bu ölkədə insanlar hələ də təkcə dini etiqadlarına görə uzun müddət həbsdə saxlanır, işkəncələrə məruz qalır, bəzi hallarda isə edam olunurlar.

Hesabatda qeyd edlir ki, teokratik konstitusyon sistemlə idarə olunan İran respublikasında insanlar mənsubu olduqları din və inamlarına görə ayrı seçkiliyə məruz qalırlar ki, keçən bir il ərzində dini azadlıqların vəziyyəti daha da pisləşib. Disidentlər və insan hüquqları müdafiəçilərinə qarşı pis rəfdar həmin müddət ərzində daha da artıb, onlardan bəziləri saxlanıb və bir neçəsi “ İslam Nizamına Qarşı Mübarizə Aparmaq” (Allaha qarşı mübarizə) ittihamı ilə edam edilib. Həmin il ərzində, azlıqda olan sünnü müsəlmanlar, sufilər, Bəhailər, xristianlar, yəhudilər, ateşpərəstlər, asurilərə qarşı hədə-qorxu, ayrı seçkilik, həbs hadisələri artıb.

Bu arada dini azlıqlar kimi İranda jurnalistlərin vəziyyəti də keçən il daha da pisləşib. Jurnalistləri Müdafiyə Komitəsinin hazırladığı hesabatda həbsdəki jurnalistlərin vəziyyəti barədə geniş məlumat verilib.

İran Yaşıl hərəkatının liderlərindən, Mehdi Kərrubiyə yaxın olan “Səham News” vebsaytı, Beynəlxalq Jurnalistləri Müdafiyə Komitəsinə istinad edərək elan etdi, 2011-ci ildə dünyada qazetçilərinin ən pis zindanı İran imiş. Bu mövzu həmin komitənin Fevral ayında yaydığı illik hesabatında qeyd olunmuşdu. Beynəlxalq Jurnalistləri Müdafiyə Komitəsi müstəqil və dövlətə bağlı olmayan bit təşkilatdır və ABŞın New York şəhərində qərargahlanıb.

Səham News, Əl-ərəbiyyə kanalına istinad edərək əlavə edir ki, İranın münaqişəli perezidentlik seçgilərindən iki il keçsə də təhlükəsizlik qüvvələri xalqın etiraz səsini yatırdmaq üçün journalistləri həbsə davam edirlər.

Təşkilatın hesabatında deyilir ki, 2011-ci ilin Sentyabr ayınadək, İranda 42 qazetçi qalabalıq və təmiz olmayan zindanlarda saxlanıblar. Həmin hesabatda əlavə edilir ki, həbs olan qazetçilərin 21-i təkadamlıq kameralarda saxlanıb və 18-i İrandan qaçmaq məcburiyyətində qalıblar. Habelə onların bir tedadına 6 ildən 19 ilədək həbs cəzası verilib.

Hesabatda deyilir ki, jurnalistlərin təkadamlıq hücrərdə saxlanılmalarının əsl səbəbi, onlardan yalan etiraf almaq olub. Sənəddə deyilir ki, 2 jurnalist xəstədir və 14-dü cismi işkəncəyə məruz qalıb. 5 məhbus qazətçi ailələrilə görüşməkdən məhrum olublar və əmniyyət rəsmiləri 4 qazetəçiyə izin vermirlər ki, xəstəlikləri üçün lazım olan dava dərmanı alsınlar.

Xatırlanır, Səyid Mətinpur, İran Azərbaycanli siyasi və mədəni fəal və eyni halda yazar və qazetəçi dir ki 4 il ərzində İranda məhbus olanlara tanınan haqlardan məhrumdur və ürək xəstəliyilə ömür sürür amma İranın əmniyyət rəsmiləri ona zindandan kənarda müalicə olunmağa izin vermirlər. Bu o haldadır ki, zindanın həkimləri onun müalicəsinin xəstəxanalarda mümkün olmasını elan ediblər.

XS
SM
MD
LG