Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski gecə video müraciətində NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberqdən Qara dənizdə təhlükəsizlik, xüsusilə də Ukrayna taxılının ixracı üçün dəhlizin fəaliyyətini müzakirə etmək üçün alyansın bu ay keçirilən sammitində yaradılan NATO-Ukrayna Şurasını toplamağı istədiyini bildirib.
“Mən Yensə təklif etdim ki, şura təxirə salınmadan müvafiq böhran məsləhətləşmələri üçün çağırılsın. İclas yaxın günlərdə baş tutacaq. Biz Qara dənizdə təhlükəsizlik böhranının öhdəsindən gələ bilərik”, Zelenski bildirib.
NATO sözçüsü Oana Lunqesku bu ay Vilnüs sammiti zamanı yaradılan NATO-Ukrayna Şurasının Rusiyanın Qara Dəniz Taxıl Təşəbbüsündən çıxmasından sonra yaranan vəziyyəti müzakirə edəcəyini bildirib.
O deyib ki, Zelenski və Stoltenberq Rusiyanın sazişdən çıxmasını və “bütün dünyada milyonlarla həssas insana təsir edən ərzaqdan silah kimi istifadə etmək cəhdlərini” müzakirə ediblər.
BMT-nin vasitəçiliyi ilə bazar ertəsi vaxtı başa çatmış razılaşma Ukrayna limanlarından taxıl və digər kənd təsərrüfatı mallarını daşıyan gəmilərin Qara dəniz dəhlizi ilə təhlükəsiz keçidinə zəmanət verirdi.
Taxıl müqaviləsi başa çatdıqdan sonra Moskva Qara dənizin böyük ərazilərini gəmiçilik üçün təhlükəli elan edib və Ukrayna limanlarını pilotsuz təyyarələr və raketlərlə hədəf alaraq, 60 min ton taxılı məhv edib.
Moskva Qara dənizin bəzi hissələrindən keçən gəmilərin Ukraynaya silah daşıyacağını güman edəcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Eynilə, Ukrayna da Rusiyanın Qara dəniz limanlarına gedən gəmilərin “bütün əlaqəli risklərlə birlikdə hərbi yük daşıyan” gəmilər hesab ediləcəyini bildirib.
Razılaşmanın müddəti başa çatdıqdan sonra Qara dəniz bölgəsindən taxıl daşıyan gəmilərin sayı 35 faiz azalıb. Sığorta sənayesindən mənbələr cümə günü bildiriblər ki, kommersiya nəqliyyatının Rusiya tərəfindən vurula biləcəyi ilə bağlı qeyri-müəyyənlik artdıqca, sığorta şirkətləri Dunay boyunca kiçik limanlar istisna olmaqla, Ukraynadan gələn yüklərin sığortasını dayandırıblar.
Risklərə baxmayaraq, bəzi gəmi sahibləri hələ də taxılın Ukrayna limanlarından dünyaya daşınmasında maraqlıdırlar.
