Əfqanıstanın keçmiş prezidenti Taliban ölkənin nəzarətini əlinə alanda Kabili dərhal tərk etməkdən başqa çıxış yolu olmadığını deyib və hakimiyyətin dinc yolla ələ keçirilməsinə dair razılaşmanın olduğunu təkzib edib.
Keçmiş prezident Əşrəf Qəni BBC-yə verdiyi və cümə axşamı yayımlanan müsahibəsində deyib ki, müşaviri ona paytaxt Kabili tərk etməklə bağlı qərar verməsi üçün bir neçə dəqiqə vaxt verib. O, həmçinin oğurlanmış milyonlarla dollar pulla Əfqanıstanı tərk etməsi ilə bağlı geniş yayılmış ittihamları rədd edib.
Qani ölkəni avqustun 15-də, ABŞ və NATO qüvvələrinin 20 ildən sonra ölkədən xaotik şəkildə çıxmasının son mərhələsində gözlənilmədən və gizli şəkildə tərk edib. Qani BBC radiosuna "Həmin gün səhər günortadan sonra gedəcəyimi ağlıma belə gətirməmişdim" deyib.
Onun bu sözləri əvvəlcə dedikləri ilə ziddiyyət təşkil edib.
Bu ayın əvvəlində Associated Press-ə verdiyi müsahibəsində keçmiş prezident Həmid Kərzai deyib ki, Qaninin qəflətən getməsi hökumət üzvlərini, o cümlədən onun özünü və şura sədri Abdulla Abdullanı Talibanla 11 saatlıq razılaşma əldə etmək imkanınından etdi.
Karzai ölkənin müdafiə naziri Bismillah Xana, daxili işlər nazirinə və polis rəisinə zəng vuranda onların hamısının paytaxtdan qaçdığını aşkar etdiyini deyib. Sonra Kərzai deyib ki, o, Talibanı Kabilə “əhalini qorumaq, ölkədə, şəhərdə xaosun qarşısını almaq üçün dəvət edib“.
Lakin Qani Britaniya generalı, qərargahlar rəisi Nik Karterlə radio müsahibəsində Talibanın iki rəqib qruplaşma ilə şəhərin nəzarətini ələ almaq üçün döyüşəcəyini və qaçmasına səbəbin "Kabilin dağıdılmasının qarşısını almaq" olduğunu deyib. Lakin Taliban Kabilə daxil olduğu zaman Qaninin istinad etdiyi rəqib fraksiyaların olduğuna dair heç bir dəlil yox idi.
Kabilə daxil olmazdan bir neçə gün əvvəl Əfqanıstanın hökumət qüvvələrinin yoxa çıxması və ya təslim olması səbəbindən ölkənin çox hissəsini ələ keçirən üsyançılar saraya asanlıqla daxil olub. Həmin vaxt orada olan və anonimlik şərti ilə danışan humanitar yardım işçilərinin sözlərinə görə, Taliban hərəkətə öz birləşmələrini qorumaq üçün keçib.
BBC-yə müsahibəsində Qani Əfqanıstanı böyük məbləğdə pul oğurlayaraq tərk etməsi ilə bağlı geniş yayılmış ittihamları rədd edib. ABŞ bu iddiaları araşdırmağı Əfqanıstanın yenidən qurulması üzrə xüsusi baş müfəttiş Con Sopkoya tapşırıb.
Sopko tərəfindən sənədləşdirilən onlarla hesabatda bir-birini əvəz edən Əfqanıstan hökumətləri, eləcə də müstəqil xarici və əfqan podratçıları geniş yayılmış korrupsiyada ittiham olunur.
2001-ci ildə Əl-Qaidə və onun lideri Usamə bin Ladenə sığınacaq verən Taliban devrildikdən sonra Vaşinqton Əfqanıstanın yenidən qurulmasına 146 milyard dollar xərcləyib. Hələ avqust ayında qiyamçılar geri qayıtmazdan əvvəl Əfqanıstanda yoxsulluq səviyyəsi 54% idi.
