Myanma hökuməti bildirib ki, Cənub-Şərqi Asiya Ölkələri Assosiasiyasının xarici işlər nazirlərinin bu həftə Kambocada keçiriləcək iclaslarında iştirak etməyəcək və baş diplomatın yerinə qeyri-siyasi nümayəndə göndərmək dəvətini rədd edəcək.
ASEAN-ın hazırkı sədri Kamboca bu ayın əvvəlində regional qrupun üzvlərinin Myanmanın xarici işlər naziri Vunna Maun Lvini Kambocanın paytaxtı Pnom Pendə çərşənbə və cümə axşamı keçiriləcək iclaslarına dəvət etmək barədə konsensus əldə edə bilmədiklərini deyib.
Vunna Maun Lvin Myanmada keçən il hərbçilər hakimiyyəti ələ keçirdikdən və seçilmiş Aun San Suu Çi hökumətini devirdikdən sonra xarici işlər naziri təyin edilib. Myanmanın iştirakını məhdudlaşdırmaq qərarı ölkə ordusunun ələ keçirilməsindən sonra dərin siyasi böhranı yüngülləşdirməyə kömək etmək üçün keçən il 10 üzvlü qrup tərəfindən razılaşdırılmış tədbirlərin həyata keçirilməsində əməkdaşlıq etməməsi ilə bağlı fikir ayrılığını əks etdirir.
Myanma hərbi hökumətinin başçısı, baş general Min Aun Hlain fikir ayrılığına görə, keçən oktyabrda ASEAN liderlərinin virtual görüşünə dəvət olunmamışdı.
Bu qərar Myanma ASEAN-ın xüsusi nümayəndəsinin ordunun hakimiyyəti ələ keçirməsindən bəri həbsdə olan Suu Kyi ilə görüşməsinə icazə verməməsindən qısa müddət sonra verilmişdi.
Myanmanın Xarici İşlər Nazirliyi bazar ertəsi gecə verdiyi açıqlamada "ASEAN sədri və Myanmanın ASEAN-da əməkdaşlığı inkişaf etdirmək səylərinə baxmayaraq, Myanmanın prinsipcə qəbul edə bilməyəcəyi qərarın təkrarlanması görmək təəssüf doğurur" deyib.
"Bu baxımdan, Myanmanın iştirak edə bilməməsi və ya hətta qeyri-siyasi nümayəndə təyin edə bilməməsi qaçılmazdır, çünki bu, ASEAN-nın bərabər təmsilçilik prinsipləri və praktikasına ziddir."
Min Aun Hlainı rədd edərkən ASEAN-a Bruney sədrlik edirdi, lakin onun illik rotasiya sisteminə əsasən Kamboca indi qrupa başçılıq edir.
Kambocanın baş naziri Hun Sen Myanmanın növbəti sammitdə iştirakının vacib olduğuna inandığını bildirib. Hun Sen yanvar ayında Myanmaya səfər edib və ordunun ələ keçirilməsindən sonra səfər edən ilk xarici lider olub.
O, dəfələrlə ASEAN və Myanma arasındakı çıxılmaz vəziyyətin həllində maraqlı olduğunu bəyan edib.Yaponiyanın xarici işlər naziri bazar ertəsi Tokioda Hun Senin oğlu ilə görüşüb və Myanmadakı vəziyyətlə bağlı əməkdaşlıq etməyə razılaşıb. Kamboca ordusuna rəhbərlik edən və Hun Senin sevimli varisi olan Hun Manet Myanmaya səfəri zamanı atasını müşayiət edib.
Yaponiya Myanma ordusuna qarşı generallara sanksiya tətbiq edən Qərb dövlətlərindən daha yumşaq bir mövqe tutdu. Lakin Yaponiyada münasibətlərin qarışıq olduğuna işarə olaraq, Yaponiyanın pivə zavodu Kirin Holdings bazar ertəsi günü Myanmadakı işindən çıxmaq və hərbi əlaqəli tərəfdaşla birgə müəssisəsini dayandırmaq qərarına gəldiyini elan edib.
Kamboca Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Çum Sounri Myanmanın bu həftə keçiriləcək xarici işlər nazirinin görüşünə dəvət edilməsi ilə bağlı konsensusun əldə edilməməsinin Myanma da daxil olmaqla, qrupun bütün üzvlərinin razılaşdığı "ASEAN-ın 5 bəndlik Konsensusunun həyata keçirilməsində kiçik irəliləyiş"lə bağlı olduğunu deyib.
Keçən ilin aprelində keçirilən xüsusi iclasda ASEAN liderləri zorakılığın dərhal dayandırılması, bütün maraqlı tərəflər arasında dialoq, ASEAN-ın xüsusi nümayəndəsinin vasitəçiliyi, ASEAN kanalları vasitəsilə humanitar yardımın təmin edilməsi və Myanmaya səfəri tələb edən konsensus ifadə edən bəyanat yayıb.
Myanma konsensusu rədd etməyib, lakin onun həyata keçirilməsi üçün çox az iş görüb. Myanmanın hərbi şurası, həmçinin ölkənin aşağı səviyyəli üsyanla üzləşdiyi ərazilərə qarşı sərt hərbi əməliyyatlarını, eləcə də Suu Kyi Çini siyasi həyatdan uzaqlaşdıraraq mühakimə etmək üçün amansız səylərini davam etdirir.
