Bayden administrasiyası Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd bin Salmanın Camal Xaşukçinin qətli ilə bağlı məhkəmə iddiasından toxunulmazlığına malik olduğuna qərar verib və öldürülən jurnalistin keçmiş nişanlısını qınayıb.
Xaşukçi 2018-ci ilin oktyabrında Səudiyyə agentləri tərəfindən Səudiyyə Ərəbistanının İstanbuldakı konsulluğunda öldürülüb və parçalanıb.Bu, ABŞ kəşfiyyatının bir neçə ildir krallığın faktiki hökmdarı olan şahzadə Məhəmmədin əmri verdiyinə inandığı əməliyyat olub.
Xaşukçinin keçmiş nişanlısı Hatice Cengiz xəbərin ictimailəşməsindən bir neçə dəqiqə sonra "Camal bu gün yenidən öldü. Düşündük ki, #ABŞ-dan ədalətə işıq gələ bilər, amma yenə də pul birinci oldu" - deyə, o bildirib.Səudiyyə hökumətinin rabitə ofisi cümə günü şərh sorğusuna cavab vermədi. Səudiyyə Ərəbistanının Vaşinqtondakı konsulluğunun sözçüsündən də şərh almaq mümkün olmayıb.
Ağ Evin Milli Təhlükəsizlik Şurasının sözçüsü yazılı açıqlamasında "Bu, Dövlət Departamentinin beynəlxalq ənənələrin çoxdankı və köklü prinsipləri əsasında verdiyi hüquqi qərardır" deyib.Mətbuat katibi əlavə sualları Dövlət Departamenti və Ədliyyə Nazirliyinə yönəldib.
ABŞ-ın Kolumbiya Dairə Məhkəməsinə təqdim edilən sənəddə Ədliyyə Nazirliyinin vəkilləri "dövlət başçısının toxunulmazlığı doktrinasının beynəlxalq ənənələrdə yaxşı təsbit edildiyini" yazıb.Ədliyyə Nazirliyinin vəkilləri bildiriblər ki, ABŞ hökumətinin icraedici qolu Bayden Administrasiyasına istinad edərək, "müttəhim bin Salmanın xarici hökumətin hazırkı rəhbəri kimi ABŞ məhkəmələrinin yurisdiksiyasından dövlət başçısı toxunulmazlığına malik olduğunu müəyyən edib".
Sentyabrın sonunda Səudiyyə kralı Salman kral fərmanı ilə şahzadə Məhəmmədi baş nazir təyin edib və Səudiyyə rəsmisinin dediyinə görə, o, vəliəhd şahzadənin artıq icra etdiyi vəzifələrə uyğundur.Şahzadənin vəkilləri oktyabrın 3-də Vaşinqtondakı federal dairə məhkəməsindən ABŞ-ın xarici dövlət başçılarının toxunulmazlığını tanıdığı digər hallara istinad edərək, işin bağlanmasını tələb edən ərizədə "Kral Sərəncamı vəliəhdin statusuna əsaslanan toxunulmazlıq hüququna malik olduğuna dair heç bir şübhə yeri qoymur" deyib.
Prezident Co Bayden enerji və təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirəsi üçün iyul ayında Səudiyyə Ərəbistanına səfər edərkən vəliəhd şahzadəni tənqid edib. Ağ Ev bildirib ki, Bayden şahzadə Məhəmmədə Xaşukçinin öldürülməsinin məsuliyyətini daşıdığını hesab etdiyini deyib.
Baş hərfləri MBS ilə tanınan şahzadə Xaşukçinin öldürülməsinə göstəriş verdiyini rədd , lakin sonradan bunun "mənim nəzarətim altında" baş verdiyini etiraf edib.
Oktyabr ayında Səudiyyə Ərəbistanının başçılıq etdiyi OPEC+ neft hasilatçısı qrupunun neft hasilatını azaltmaq qərarı Ağ Evlə Ər-Riyad arasında söz müharibəsinə səbəb olduqda, iki ölkə arasında uzunmüddətli müttəfiqlik gərginləşib.
Qərar Vaşinqtonda noyabrda keçirilən aral seçkiləri ərəfəsində benzinin qiymətinin bahalaşması ehtimalı ilə bağlı narahatlığı artırmışdı.
Bəzi analitiklərin fikrincə, bu son addım administrasiyanın krallığa qarşı zəifliyini göstərib.
