Çərşənbə axşamı dövlət mediası xəbər verib ki, İran qapalı məhkəmədə casusluqda ittiham olunan belçikalı yardım işçisini uzunmüddətli həbs və 74 şallaq cəzasına məhkum edib.
İran məhkəmə sisteminin internet saytında İnqilab Məhkəməsinin 41 yaşlı Olivier Vandekastili casusluqda 12,5 il, düşmən hökumətlərlə əməkdaşlıqda 12,5 il və çirkli pulların yuyulmasında 12,5 il həbs cəzasına məhkum etdiyi bildirilib. O, həmçinin valyuta qaçaqmalçılığına görə 1 milyon dollar cərimə edilib və 2,5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.
İran qanunlarına görə, Vandekastil 12,5 ildən sonra azadlığa buraxıla bilər. Məhkəmənin saytında hökmlərdən şikayət verilə biləcəyi bildirilib.
İran illər ərzində bir sıra əcnəbiləri və ikili vətəndaşı saxlayıb, onları casusluqda və ya digər dövlət təhlükəsizliyi cinayətlərində ittiham edib və hüquq qruplarının lazımi hüquqi prosesdən imtina edildiyini söylədiyi gizli məhkəmələrdən sonra onlara hökm oxuyub.
Tənqidçilər İranı bu cür məhbuslardan Qərblə sövdələşmə kimi istifadə etməkdə günahlandırır, İran rəsmiləri bunu inkar edir.
İran Vandekastilə qarşı irəli sürülən ittihamlarla bağlı heç bir açıqlama verməyib. Onların aylardır İranı sarsıdan hökumət əleyhinə etirazlarla və ya İranın mübahisəli nüvə proqramına gizli hücumlarla yadda qalan İsrail və ABŞ ilə uzunmüddətli kölgə müharibəsi ilə əlaqəli olub-olmadığı bəlli deyil.
Ümummilli etirazlar İranın sərt İslam geyim qaydalarını pozduğu iddiası ilə saxlanılan 22 yaşlı Məhsa Əmininin polis nəzarətində ölməsindən sonra başlayıb.
"Qadınlar, həyat, azadlıq" şüarı altında aksiya keçirən etirazçılar onilliklər boyu davam edən sosial və siyasi repressiyalardan bezdiklərini deyirlər.
İran sübut təqdim etmədən etirazları xarici güclərin üzərinə atıb.
Vandekastilin ailəsi keçən ay bildirib ki, o, aylardır İran həbsxanasında saxlanılır və aclıq aksiyası keçirir. Onun seçdiyi vəkillə görüşmək imkanından məhrum olduğunu və səhhətində ciddi problemlər olduğunu bildiriblər.
Belçika öz vətəndaşlarına özbaşına həbs və ya ədalətsiz mühakimə riski ilə üzləşdikləri barədə xəbərdarlıq edərək, onları İranı tərk etməyə çağırıb.
Hökmlə bağlı hələ şərh verilməyib. İranda iğtişaşları izləyən İnsan Haqları Fəalları qrupunun bildirdiyinə görə, nümayişlər başlayandan bəri ən azı 520 etirazçı öldürülüb, 19 300-dən çox insan həbs edilib.
İran hakimiyyəti ölən və ya həbs olunanlarla bağlı rəsmi məlumat verməyib. İran təhlükəsizlik qüvvələrinə hücumlar da daxil olmaqla, etiraz aksiyaları ilə bağlı ittihamlar irəli sürdükdən sonra dörd nəfəri edam edib. Onlar mühakimə olunanlara öz vəkillərini seçməyə və ya onlara qarşı dəlilləri görməsinə imkan verməyən İnqilab Məhkəmələrində də məhkum edilib.
Londonda yerləşən Amnesty İnternational təşkilatı belə məhkəmələrin "ciddi məhkəmə təhqiqatı ilə heç bir oxşarlığı olmadığını" bildirib.
Dörd aya yaxındır ki, heç bir sona çatma əlaməti olmadan davam edən etirazlar İslam Respublikasını hakimiyyətə gətirən 1979-cu il inqilabından sonra İranın qarşısında duran ən böyük problemlərdən biridir.
