Accessibility links

Cənubi Koreya prezidenti niyə nüvə silahlarından danışır?


Cənubi Koreya prezidenti Yun Suk Yeol ölkəsinin nüvə silahı əldə edib-etməməsi ilə bağlı bir vaxtlar ağlasığmaz müzakirələri sürətləndirib. Bu, ABŞ-Cənubi Koreya ittifaqını dəyişdirəcək və regional təhlükəsizlik dinamikasını yüksəldəcək.

Keçən həftə Yun siyasi brifinq zamanı Şimali Koreya ilə təhlükəsizlik vəziyyətinin pisləşəcəyi təqdirdə Cənubi Koreyanın öz nüvə silahına sahib ola biləcəyini irəli sürüb.

Yunun şərhi demək olar ki, düşünülməmiş və ən pis ssenarinin bir hissəsi kimi qiymətləndirilib. Onun yardımçısı tez bir zamanda Cənubi Koreyanın nüvə silahının yayılmaması müqaviləsi üzrə öhdəliklərindən geri çəkilmədiyini iddia edib. Buna baxmayaraq, Yunun şərhi ən azı Cənubi Koreyanın demokratiyaya üz tutduğu dövr üçün görünməmiş olub.

2021-ci ilin sonunda prezidentliyə namizəd kimi Yun ABŞ-ın 1990-cı illərin əvvəllərində çıxarılan taktiki nüvə silahlarının yenidən yerləşdirilməsini xahiş etməyi düşündüyünü deyib. O, həmçinin bu yaxınlarda ABŞ və Cənubi Koreyanın nüvə əməkdaşlığını müzakirə etdiklərini və onun fikrincə, bunun NATO tipli "nüvə mübadiləsi" ilə eyni effekt verəcəyini bildirib.

Şimali Koreya son vaxtlar nüvə arsenalını sürətlə genişləndirərkən daha tez-tez təhdidedici davranışlar sərgiləyir. Şimali Koreya lideri Kim Çen In Yeni il günü dərc olunan şərhlərdə nüvə başlıqlarının ehtiyatını "eksponensial" şəkildə artıracağına söz verib.

Seulda bir çoxları Şimali Koreyanın artan təhdidlərini kompensasiya etmək üçün hazırkı ABŞ-Cənubi Koreya müttəfiqlik strukturlarının gücləndirilməsinə ehtiyac olduğunu düşünür. Bu səylərin bir hissəsi olaraq, onlar ABŞ-ın nüvə aktivləri də daxil olmaqla, müttəfiqlərin hərbi gücünün daha da böyüdülməsini istəyirlər.

Daha geniş müstəvidə xüsusən də ABŞ-ın son siyasi təlatümləri və "Amerika birincidir" xarici siyasət ideyalarının nisbi populyarlığı nəzərə alınsa, Vaşinqtonun Cənubi Koreyaya qarşı müdafiə öhdəliyinin davamlılığı ilə bağlı narahatlıqlar var.

Analitiklər arasında Yunun nüvə silahı ilə bağlı şərhləri ilə nəyə nail olmaq niyyətinə dair fikir ayrılıqları mövcuddur. Çox az adam Cənubi Koreyanın belə bir hərəkəti müşayiət edəcək böyük iqtisadi və təhlükəsizlik risklərini nəzərə alaraq, ən azı istənilən vaxt nüvə silahı əldə edəcəyinə inanır.

Yun bu məsələdən Şimali Koreyaya sərt mesaj göndərmək və ya Pxenyana qarşı daha aqressiv yanaşmanı dəstəkləyən mühafizəkar müttəfiqlərini razı salmaq üçün istifadə edə bilər.

Cənubi Koreyanın bəzi keçmiş yüksək rütbəli hərbi məmurları onsuz da əsas nüvə enerjisi istehsalçısı olan Cənubi Koreyanı, əgər bunu etmək istəsə, nüvə silahı əldə etmək qabiliyyətini artırmağa çağırır. Bəzi analitiklər qeyd edib ki, Yunun şərhləri nəhayət bu fikrin qəbulu üçün hazırlıq ola bilər.

Son aylar Cənubi Koreya və ABŞ birgə hərbi təlimləri artırmaq və daha tez-tez nüvə qabiliyyətli ABŞ bombardmançı və aviadaşıyıcılarını bölgəyə yerləşdirmək barədə razılığa gəlib.

Keçən həftə Cənubi Koreya ordusu ABŞ-la Şimali Koreyanın nüvə silahından istifadə etməsi ssenarisini ehtiva edən təlimlər keçirəcəyini açıqlayıb. Baxmayaraq ki, ABŞ rəsmiləri "birgə nüvə təlimləri" ideyasının müzakirə mövzusu olmadığını deyib.

XS
SM
MD
LG