İranda illərlə həbsdə qaldıqdan sonra azad edilən bir qrup amerikalı ABŞ-da cinayət törətməkdə ittiham və ya məhkum olunan beş iranlının azad edilməsini əhatə edən razılaşma çərçivəsində çərşənbə axşamı Vaşinqtona gəlib.
Amerikalıları səhərə yaxın təyyarədən enərkən alqışlayan və onları qucaqlamağa tələsən yaxınları qarşılayıb.
Siyamək Namazi, Emad Şərqi və Morad Tahbaz və kimlikləri ailələrinin tələbi ilə gizli qalan digər iki amerikalı məhbusla Dohada dayandıqdan sonra bazar ertəsi Qətəri tərk ediblər.
Namazinin anası və İranda səyahət qadağası altında olan Təhbazın həyat yoldaşının da qrupla birlikdə getməsinə icazə verilib.
İran dövlət mediası bildirib ki, azad edilən iranlılardan ikisi də Tehrana çatmazdan əvvəl Dohadan keçib.
İran Xarici İşlər Nazirliyi daha iki nəfərin ABŞ-da qalacağını, digəri isə azad edilmiş iranlının başqa ölkəyə gedəcəyini bildirib.
ABŞ prezidenti Co Bayden verdiyi açıqlamada azad edilmiş amerikalıların "illər boyu əzab, qeyri-müəyyənlik və əzablara dözdükdən sonra" yaxınlarına qovuşacaqlarını deyib. O, Qətər, Oman, Cənubi Koreya və İsveçrə hökumətlərinə “bu nəticəyə nail olmaqda yorulmaz səylərinə görə” təşəkkür edib. Bayden həmçinin amerikalıları İrana səyahət etməmək barədə xəbərdarlıq edərək, Dövlət Departamentinin adam oğurluğu və əsassız həbs riski ilə bağlı xəbərdarlıqlarını təkrarlayıb.
"Bütün amerikalılar bu sözlərə qulaq asmalıdırlar və etmədikləri təqdirdə onların azadlığa buraxılacağına ümid etməməlidirlər", Bayden vurğulayıb.
İran prezidenti İbrahim Rəisi deyib ki, mübadilə “bizimlə Amerika arasında humanitar fəaliyyət istiqamətində bir addım ola bilər”.
Nyu Yorkda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasında jurnalistlərə danışan Rəisi "Bu, etimadın qurulmasına mütləq kömək edə bilər" deyib.
Müqavilə ABŞ-ın sanksiyaları altında dondurulmuş İran vəsaitlərinin 6 milyard dollarının Cənubi Koreyadakı hesablardan Qətərdəki hesablara köçürülməsinə icazə verməsini ehtiva edirdi.
Vəsaitlər yalnız İranın humanitar məqsədləri məsələn, qida, dərman və kənd təsərrüfatı məhsulları üçün istifadə üçün nəzərdə tutulub.
Bayden administrasiyasının rəsmiləri jurnalistlərə bildiriblər ki, sistem elə qurulub ki, pulun başqa məqsədlərə yönəldilməsi təhlükəsi çox azdır və təxribat olsa, hesablar bağlanacaq.
Keçmiş ABŞ prezidenti Donald Tramp və bəzi ABŞ mühafizəkar qanunvericiləri Baydeni razılaşmaya razılıq verdiyinə görə tənqid edərək, 6 milyard dolların azad edilməsinin girovlar üçün “fidyə” olduğunu və bu pulun humanitar məqsədlər üçün deyil, İrana nüvə silahı sistemini inkişaf etdirməyə kömək etməsinə imkan verəcəyini iddia ediblər.
Tramp keçən həftə Həqiqət sosial media saytında Baydeni tənqid edərək, razılaşmanın "DƏHŞƏTLİ bir presedent" yaratdığını bildirib.
Mübadilədə iştirak edən beş iranlı Birləşmiş Ştatlarda zorakılıq olmayan cinayətlərdə ittiham olunub və ABŞ-da əfv edilib. Onların Kave Lotfolah Əfrasiyabi, Mehrdad Ənsari, Amin Həsənzadə, Reza Sarhangpur Kafrani və Kambiz Attar Kaşani olduğu müəyyən edilib.
Bayden administrasiyasının rəsmiləri ABŞ-da hüquqi statusu olmayan iranlıların İrana qayıdacaqlarını bildirib. Ənsari və Kafraninin ABŞ-ın hüquqi statusu yoxdur. Afrasiyabi və Həsənzadə ABŞ-da daimi rezidentlərdir, Kaşani isə ikili İran-Amerika vətəndaşıdır.
2007-ci ildə müəmmalı şəraitdə İranda itkin düşən və öldüyü güman edilən keçmiş FTB agenti Robert Levinsonun başına gələnlərlə bağlı İranı tam açıqlama verməyə çağıran Birləşmiş Ştatlar məhbus mübadiləsinə əlavə olaraq yeni sanksiyalar tətbiq edib.
Forum