Yeni sorğu göstərir ki, amerikalı yetkinlərin əksəriyyəti Əfqanıstanı ABŞ-ın müttəfiqi yox, düşmən kimi qəbul edir və üçdə ikisi hesab edir ki, 20 ilə yaxın davam edən Əfqanıstan müharibəsində döyüşməyə dəyməzdi.
Pearson Qlobal Münaqişələrin Tədqiqi və Həlli İnstitutunun və Associated Press-NORC İctimai Əlaqələr Araşdırma Mərkəzinin ümummilli sorğusunun nəticələri 2021-ci ilin avqustunda ABŞ qoşunlarının Əfqanıstandan xaotik şəkildə çıxarılmasından və Talibanın hakimiyyətə qayıdışından iki il sonraya təsadüf edir.
ABŞ 11 sentyabr 2001-ci il terror hücumlarını planlaşdıran Əl-Qaidə liderlərinə sığınacaq verdikləri üçün ovaxtkı Taliban hökmdarlarını cəzalandırmaq üçün Cənubi Asiya ölkəsini işğal etmişdi.
Sorğuda iştirak edənlərin çoxu ABŞ-ın ekstremistlərdən gələn təhlükəni aradan qaldırmaq və ya Əfqanıstanda qadınlar üçün imkanları yaxşılaşdırmaq kimi əsas məqsədlərinə nə dərəcədə uğurla nail olduğuna şübhə ilə yanaşır.
Yetkinlərin 46%-i müharibənin ABŞ-da 11 sentyabr terror hücumlarına görə məsuliyyət daşıyanları uğurla ələ keçirdiyinə və ya öldürdüyünə inansa da, yalnız 16%-i Vaşinqtonun fəaliyyət göstərən Əfqanıstan hökumətini inkişaf etdirməyə müvəffəq olduğunu bildirib.
Respondentlərin dörddə birindən azı və ya 22%-i ABŞ-ın Əfqanıstanda qadınlar üçün imkanları uğurla yaxşılaşdırdığını bildirib.
Pearson İnstitutunun Forumun İcraçı Direktoru Şeyla Kohanteb deyib ki, nəticələr göstərir ki, ABŞ-ın müharibə zamanı əfqan qadınları üçün imkanların yaxşılaşdırılmasında uğur qazandığını düşünənlər azdır, lakin əksəriyyəti hələ də əfqan qadınlarının hüquqlarının müdafiəsini mühüm xarici siyasət hədəfi kimi görür.
"İctimaiyyət açıq şəkildə inanır ki, ABŞ əfqan qadınlarının vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına kömək etməyə çalışmalıdır" - deyə, Kohanteb əlavə edib.
Taliban hakimiyyəti ələ keçirdikdən və Kabildə yalnız kişilərdən ibarət hökumət qurduqdan sonra yoxsul ölkədə İslam qanunlarının ciddi şərhini tətbiq edib. Onlar qadınların təhsil və işləmək hüquqlarını məhdudlaşdırıblar. Qadınlara parklar və idman zalları kimi ictimai yerləri ziyarət etmək və yaxın kişi qəyyumları olmadan uzun yol səfərləri etmək qadağandır.
ABŞ-ın sorğusu göstərir ki, yetkinlərin 41%-i Əfqanıstanı düşmən, 42%-i isə onu qeyri-dost, yalnız 14%-i isə müttəfiq və ya dost ölkə hesab edir. ABŞ-ın Əfqanıstandakı hazırkı xarici siyasət məqsədlərinə gəlincə, respondentlərin 77%-i İslam ekstremistlərinin ölkədə sığınacaq alması təhlükəsini aradan qaldırmağın vacib olduğunu, 74%-i isə qadın və qızların hüquqlarının müdafiəsini dəstəklədiyini bildirib.
Sorğu göstərib ki, 59% Talibanın 2021-ci ildə nəzarəti geri almasından xəbərsizdir, 64% isə qadınlara qoyulan məhdudiyyətlər barədə eşitməyib. Sorğu ABŞ-da yaşayan yetkinlərin 68%-nin ən azı ABŞ qoşunlarının çıxarılması haqqında nəsə eşidib, lakin müharibə zamanı Birləşmiş Ştatlarla birlikdə işləyən Əfqanıstan vətəndaşlarının Taliban tərəfindən rəftarından daha az xəbərdar olduğunu göstərib.
Yalnız 52% çox və ya bir qədər məlumat eşitdiyini, 47% isə az və ya heç nə eşitmədiyini bildirib.
Forum