Sosial media şəbəkələri təbliğat və dezinformasiyanı gücləndirməklə, İsrail-Həmas müharibəsi haqqında ictimai rəyin formalaşmasında mühüm rol oynayır.
Ən çox müzakirə olunan mövzulardan biri də Qəzzadan İsrailə qədər uzanan gizli yeraltı keçidlər və bunkerlər şəbəkəsi olan HƏMAS tunelləridir.
Bəzi görünütülər Qəzza zolağından olduqları iddia edilərək başqa yerlərdən çəkilmiş kadrları təkrar göstərir. Belə videolardan biri viral olub, son üç həftə ərzində X və digər sosial media platformalarında paylaşılıb.
Hazırda “İsrail və Fələstin müharibəsi” kimi tanıdan və “İsrail və Fələstin arasındakı müharibənin yeniliklərini” paylaşdığını iddia edən mavi işarəli WorldWarGist istifadəçisi tərəfindən gücləndirilib. Noyabrın 13-də WorldWarGist bir motosikletin tunelə girməsinin videosunu yayımlayıb.
Videonun altındakı başlıqda deyilir: “Qəzzəyə xoş gəlmisiniz”. Yazı təxminən 70 000 baxış alıb və Qəzza tunelləri ilə bağlı ən yaxşı 30 tvitdən biri olub.
Digər mavi işarəli X istifadəçisi yarima619 eyni videonu noyabrın 5-də paylaşaraq “BU QƏZƏDİR” yazıb. Bu, 233 000-dən çox baxış toplayıb. Başqa bir mavi işarəli X istifadəçisi, nihaalshuklaa bunu noyabrın 5-də bu başlıqla paylaşıb: “Əsl Qəzzaya xoş gəlmisiniz. Şəhər daxilində tunel.... HƏMAS terrorçularının yaşadığı sonsuz tunellər, milyonlarla insan burada təhlükəsiz qala bilər”. Həmin yazı 130 000-dən çox baxış toplayıb.
Eyni video oktyabrın 31-də world.gringo23dz istifadəçisi tərəfindən TikTok-a yerləşdirilib və burada o, 10 milyondan çox baxış toplayıb. Onların bütün digər videolarının ümumi baxış sayını xeyli ötüb.
Ən azı onlarla insan TikTok-da eyni klipi paylaşıb, bəziləri Fələstin tərəfdarı mesajlarla, onun Qəzza zolağından gəldiyini saxtalaşdırıb. Yazı həmçinin YouTube, Facebook və digər sosial media platformalarına keçib. Qəzza münaqişəsindən əvvəl videonun daha uzun bir versiyası sosial mediada yayılmışdı, çox vaxt dəhşət temalı başlıqlarla və geolokasiya etiketləri olmadan. Orijinal video ilk dəfə İnstaqramda özünü rəqəmsal yaradıcı və böyük macəra yarışçısı kimi təsvir edən Killian Moreno tərəfindən yerləşdirilib.
Velosiped sürücüsünün tunelə girdiyini göstərən orijinal görüntülərin bir hissəsi saxta olaraq Qəzza tunelləri kimi tanınan sosial media videosundan silinib. Moreno geolokasiya paylaşmayıb, lakin bunun YouTube-da Kaliforniyanın İnyo qraflığında Lone Pine və Independence arasında yerləşən tərk edilmiş mədənlər qrupu olan Reward Mine-ni göstərən digər videolarla oxşarlıqları var. Reward Mine daxil olmaq üçün kifayət qədər böyükdür.
Sosial media istifadəçiləri digər köhnə videoları təkrar yerləşdirərək və yalandan HƏMAS tunellərini göstərdiklərini iddia edib. HƏMAS-ın tunellərini nümayiş etdirdiyi iddia edilən geniş yayılmış videolardan birində İsveçdə Radio ötürücü bunkeri göstərilir.
Bu saxtakarlıqların mövcudluğu o demək deyil ki, HƏMAS-ın mürəkkəb tunellər şəbəkəsi, o cümlədən nəqliyyat vasitələrini yerləşdirməyə qadir olan şəbəkəsi yoxdur.
Oktyabrın sonlarında İranın Baş Qərargah rəisi, HƏMAS-ın əsas dəstəkçisi Məhəmməd Baqiri bildirib ki, tunellər şəbəkənin bəzi hissələri motosikllər və daha böyük avtomobillərin yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulub və uzunluğu 400 kilometrdən çoxdur.
İsrailin hesablamalarına görə, Qəzzada 480 kilometrdən çox tunellərin sayı 1300-ə çatır. Zolağın ərazisinin uzunluğu 41 kilometr, eni isə 10 kilometrdir.
Noyabrın 19-da İsrail Müdafiə Qüvvələri (IDF) Şifa xəstəxanası altında HƏMAS-ın tunel şəbəkəsinin bir hissəsini əks etdirən video yayımlayıb.
İsrail HƏMAS-ın ən azı bir İsrail əsgərini edam etdiyini və 240 girovdan bəzilərini Şifa Xəstəxanası tunelində zorla saxladığını bildirir.
İsrail hökuməti HƏMAS-ı Şifadan “komanda mərkəzi” kimi istifadə etməkdə ittiham edir, HƏMAS və xəstəxana işçiləri bunu rədd edir.
Forum