Accessibility links

Birleşmiş Ştatlar ve İsrail Iranın nüve programından derinden nigerandır - 2002-07-29


İranın nüve elektrik satnsiyaları inşa etmesile bağlı "Vaşington Post" qezetinde Dana Priestin qelemile meqale derc olub. Müellif Birleşmiş Ştatlar ve İsrailin casus peyklerinin illerden beridir İranın Buşehr şeherinde inşa edilen nüve elektirik stansiyasının, habele bu stansiyanı inşa eden rus ve iranlı işçilerin şekillerini götürdüyüne toxunduqdan sonra yazır ki , peykler bu il, borunu soyudan ve bezi keşfiyyat mütexessislerinin antiteyyare bateriyası menteqesi olduğuna inandıqları techizat nasoslayan deyirmi bir reaktorun şeklini çekmişdir.Bu nüve elektirik stansiyası planlaşdırıldığı kimi iki üç ilde xidmete verilmelidir .

Amerika ve İsrail ise bu nüve elektirik qurğusunun xidmete verilmesine icaze verib vermemeyi müzakire edirler.Bu müzakire iki esas üzerinde gedir. Birincisi Rusiyaya tezyiq göstererek Moskovanın könüllü olaraq bu nüve elektirik qurusunun inşasını dayandırmasıdır.Lakin bu qurğu, inşası bitmeye yaxınlaşdıqca, Bush idaresinin Amerikanın tehlükesizliyini hedleyen tehdidlere qarşı önceden tedbirlere el atmaq siyasetinin ilk sınağ mövzusu potensiyalına çevilmişdir.Qezet yazır ki,Prezident Buşun amerikanın tehlükesizliyini hedleyen tehdidlere qarşı önceden hücum strateqiyası bezi sualların soruşulmasına sebeb olur. Müellif Dana Priest yazır ki,bele bir hücum Amerika-Rusiya elaqelerine, mülki bir elektirik stansiyasını dağıdmanın İranın nüve silahı elde etme seylerine, nece tesir edecek ve en mühümü İranın müharibe aktı adlandıracağı bu hücumun neticeleri ne olacaq.

Amerikanın müdafie nazirliyinin bezi nümayendeleri deyirler ki Buşehr nüve elektirik stansiyası ilk nüve yanacağını elde etmeden mehv edilmelidir.Prezident Buş idraesinde bezileri bu fikirle razılaşırlar.Lakin bezileri deyirler ki eger İran beynelxalq qaydalrı qebul etse onda bu qurqu hede teşkil etmez. İkinci grup inanır ki Buşehr nüve elektirik stansiyasını dağıtmaq İranın nüve silahı elde etme seylerine mane olmayacaq eksine İranda amerikaya qarşı düşmençeliyi güclendirecekdir.İsrail ise bu nüve elektirik qurğusunun xidmete verilmesine icaze vermeyeceyini xeberdarlıq edib.Meqalenin müellifi Vaşingtondaki bir resmi şexsin fikirine esaslanarq yazır ki,İsrailin bu nüve elektirik qurğusnu dağıtma qabiliyyeti var.Bu son heftelerde İsrail açıqca İrana xeberdarlıq ederek,bu nüve elektirik qurğusunu özüne hede gördüyünü bildirmişdir.İranın ise bu qurğunun ve Tehranın yaxınlığındaki bir nüve araşdırma merkezinin etrafında teyyare vuran zenit topları yerleşdirmekde olduğuna dair işareler elde edilir.Meqalede qeyd edilir ki,Vaşingtonun bütün tezyiqlerine baxmayaraq, Moskova Buşehr nüve elektirik qurğusunu inşadan el çekmir.eksine Moskva keçen heft,İranla,beş yeni nüve elektirik stansiyası inşası daxil enerji sahesinde İranla emekdaşlığı genişletmek ezminde olduğunu bildirmişdr.Bu mesele ile bağlı Mskova ile danışıqların keçirilmesi planlaşdırılsa da indilik Vaşington,Rusiyanı tenqidle kifayetlenir ve deyir ki Moskova emekdaşlıq aparmazsa bu iki ölke arasındaki elaqelere zererli ola biler.

İranda ifratçıların islahat teredarları üzerindeki tezyiqlerini artırmlrına geldikde Vaşington teimes qezetinin müellifi Parisa Hafezi İran inqilab mehkemesinin 30 liberal müxalifi,İslam rejimini dağıtmağa sey etmek ittihamıyla dörd aydan 10 ile qeder hebs cezasına mehkum etmişdir.İnqilab mehkemesi hemin ttihamla İran azadlıq heerekatı partiyasını da bağlamışdır.Partiyanın rehberi keçmiş xarici işler naziri İbrahim Yezdi,mehkemenin hökmünün edaletsdiz olduğunu ve hökmü apelasiya edeceyini bildirmişdir. Prezident Mohammed xateminin qardaşı ve İran meclisninin sedrinin müavini Mohammad Reza Xatemi inqilab mehkemesinin hökmünü pisleyerek demişdir ki bu şeraitde daha güclü birlik ve hemahengliye ehtiyac var. Mohammed Reza Xatemi metbuatda derc olunan başqa bir tenqidi beyanatında demişdir ki ifratçı grup islahatlara mane olmağa davam etseler onun meclisdeki grupu meclisi terk edecek.

XS
SM
MD
LG