Yeni Zelandiya gənclərin siqaret almasına ömürlük qadağa qoyaraq, tütün çəkmədən imtina etmək üçün unikal qanun qəbul edib. Qanunda deyilir ki, tütün heç vaxt 2009-cu il yanvarın 1-də və ya ondan sonra doğulanlara satıla bilməz. Bu o deməkdir ki, siqaret almaq üçün minimum yaş artmaqda davam edəcək.
Nəzəri olaraq, 50 il sonra bir qutu siqaret almağa çalışan birinin ən azı 63 yaşında olduğunu göstərmək üçün şəxsiyyət vəsiqəsinə ehtiyacı olacaq.
Lakin səhiyyə orqanları siqaretin bundan əvvəl yox olacağına ümid edirlər. Onların 2025-ci ilə qədər Yeni Zelandiyanı siqaretdən azad etmək məqsədi var.
Yeni qanun həmçinin tütün satmağa icazə verilən pərakəndə satıcıların sayını təxminən 6000-dən 600-ə endirir və çəkilən tütündə icazə verilən nikotinin miqdarını azaldır.
"İstifadə edən insanların yarısını öldürən bir məhsulun satılmasına icazə vermək üçün heç bir yaxşı səbəb yoxdur. Sizə deyə bilərəm ki, biz bu qanunu qəbul etdikdən sonra gələcəkdə buna son verəcəyik" - deyə, səhiyyə nazirinin köməkçisi Dr. Ayeşa Verrall Parlamentdə qanuvericilərə bildirib.
O deyib ki, səhiyyə sistemi xərçəng, infarkt, insult və amputasiya kimi siqaretin səbəb olduğu xəstəliklərin müalicəsinə ehtiyac qalmayacağı üçün milyardlarla dollara qənaət edəcək.
Verral qanun layihəsinin nəsil dəyişikliyi yaradacağını və gənclər üçün daha yaxşı sağlamlıq mirası qoyacağını da əlavə edib.
Qanunvericilər 76 lehinə 43 əleyhinə səs verib. Qanun layihəsinə qarşı çıxan libertarian ACT partiyası bildirib ki, Yeni Zelandiyada süd məhsulları kimi tanınan bir çox kiçik dükanlar artıq siqaret sata bilməyəcəkləri üçün fəaliyyətlərini dayandıracaqlar".
"Biz bu qanun layihəsinə qarşıyıq, çünki bu, pis qanun layihəsi və onun pis siyasətidir, bu qədər sadədir. Yeni Zelandiyalılar üçün daha yaxşı nəticələr olmayacaq" - deyə, ACT-nin sədr müavini Bruk van Velden bildirib. O, qadağanın tədricən böyük bir qara bazar yaratması ilə nəticələnəcəyini qeyd edərək, qadağanın heç vaxt işləməyəcəyini və hər zaman gözlənilməz nəticələrlə bitəcəyini deyib.
Qanun artıq Yeni Zelandiyada siqaretdən daha populyar olan elektron siraretə şamil olunmur.
Statistikaya görə, Yeni Zelandiyada yetkinlərin 8%-i gündəlik siqaret çəkir, bu isə on il əvvəllə müqayisədə 16%-dən azdır.
Yeni Zelandiya artıq 18 yaşdan yuxarı olanlara siqaret satışını məhdudlaşdırıb, tütün paketlərinin sağlamlıqla bağlı ciddi xəbərdarlıqlarla gəlməsini və siqaretlərin standart qutularda satılmasını tələb edir.
Yeni Zelandiyada son illərdə siqaretə bir sıra ciddi vergi artımları tətbiq edib.
Qanun dəyişikliyi bir sıra səhiyyə qurumları tərəfindən müsbət qarşılanıb.