Sudan ordusu bazar ertəsi paytaxt Xartumda hava hücumları həyata keçirib.Sakinlər yardımın çatdırılmasına imkan verən bir həftəlik atəşkəsin qüvvəyə minməsinə saatlar qalmış yarımhərbiləşdirilmiş rəqiblərinə qalib gəlməyə çalışdıqlarını deyib.
Şahidlərin sözlərinə görə, aprelin 15-də iki hərbi qruplaşma arasında münaqişə başlayandan bəri paytaxtda yaşayış məntəqələrində fəaliyyət göstərən hərbiləşdirilmiş Çevik Dəstək Qüvvələrinin (RSF) mobil bölmələrinin maşınlarını hədəf alaraq, bazar günü axşam saatlarında ordu da hava hücumları həyata keçirib. Hər iki tərəf yerli vaxtla saat 21:45-dən başlayaraq atəşkəsə əməl edəcəklərini bildiriblər.
Döyüşlər daha əvvəlki atəşkəslərə baxmayaraq, davam etsə də, bu, danışıqlardan sonra rəsmi olaraq razılaşdırılan ilk atəşkəsdir.
Atəşkəs razılaşmasına ordu və RSF-nin, həmçinin Ciddə danışıqlarından sonra razılaşmaya vasitəçilik edən Səudiyyə Ərəbistanı və ABŞ-ın nümayəndələrinin cəlb olunduğu monitorinq mexanizmi daxildir. Razılaşma 1,1 milyona yaxın insanı, o cümlədən qonşu ölkələrə qaçan 250 000-dən çox insanı evlərindən didərgin salan və qeyri-stabil regionda sabitliyi pozmaqla hədələyən müharibənin dayandırılması ümidlərini artırıb.
Sakinlərin bildirdiyinə görə, hava hücumları Mavi Nil və Ağ Nil çaylarının qovuşduğu yerlə ayrılmış Xartum, Omdurman və Bahri şəhərlərində olub. Onlar, həmçinin Xartumun mərkəzində toqquşmalar olduğunu bildiriblər.
Ordu RSF-ni Xartumun mərkəzindəki strateji mövqelərdən və mülki binaları zəbt etdiyi məhəllələrdən sıxışdırıb çıxarmaq üçün mübarizə aparır. Kökləri Darfurda hökumətlə döyüşən milislərdən ibarət RSF quru döyüşlərində mahirdir, ordu isə əsasən hava hücumlarından və ağır artilleriyadan asılıdır.
Xartumda beş həftədən çox davam edən döyüşlər milyonlarla insanı evlərində və ya məhəllələrində tələyə salıb. Sakinlər qanunsuzluq və talanların daha da pisləşdiyini, eləcə də elektrik və suyun kəsilməsi ilə bağlı məlumat veriblər. Bəzi bölgələrdə ərzaq ehtiyatı azalıb və əksər xəstəxanalar fəaliyyətini dayandırıb.
Ciddədə vasitəçiliyi ilə əldə edilən razılaşma yardıma icazə verilməsi və əsas xidmətlərin bərpasına yönəlib. Vasitəçilər deyirlər ki, mülki əhalinin iştirakı ilə daimi sülh razılaşması əldə etmək üçün qüvvələrin şəhər ərazilərindən çıxarılması üçün əlavə danışıqlara ehtiyac var.
Müharibə Xartumda ordu rəisi Əbdel Fəttah Bürhan və RSF komandiri Məhəmməd Həmdan Dagalonun mülki hökumət altında seçkilərə doğru yeni siyasi keçidə imza atması planları ilə başlayıb.
Bürhan və Həmdan 2019-cu ildə xalq üsyanı zamanı keçmiş lider Ömər əl-Bəşirin devrilməsindən sonra Sudanın hakim şurasında yüksək vəzifələr tutaraq hakimiyyəti mülki qruplarla bölüşdürüblər. 2021-ci ildə mülki şəxslərə keçidin rəhbərliyinə son tarix yaxınlaşdıqca çevriliş edib.
Keçən aydan bəri, 2020-ci ildə bəzi qruplarla sülh razılaşmasına baxmayaraq, davam edən iyirmi illik qarşıdurma və iğtişaşlar nəticəsində artıq yaralanmış Darfurun qərb bölgəsində də döyüşlər alovlanıb.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, Sudanda azı 705 nəfər həlak olub, 5287 nəfər yaralanıb, lakin əsl ölənlərin sayının daha çox olduğuna inanılır.
