Bir sıra İran və İraq mənbələri Reuters agentliyinə bildiriblər ki, İranın elit Qüds Qüvvələrinin komandirinin Bağdada səfəri İraqda İrana qoşulan qruplar tərəfindən ABŞ əsgərlərinə qarşı hücumların dayandırılmasına səbəb olub. Bu, Tehranın daha geniş münaqişənin qarşısını almaq istədiyinə işarədir.
Mənbələrin bildirdiyinə görə, İsmayıl Qani Vaşinqton İordaniyadakı Tower 22 zastavasında üç ABŞ əsgərinin öldürülməsində qrupları günahlandırdıqdan 48 saat keçməmiş yanvarın 29-da Bağdad hava limanında bir neçə silahlı qruplaşmanın nümayəndələri ilə görüşüb. Mənbələrdən 10-u bildirib ki, sələfi dörd il əvvəl eyni hava limanı yaxınlığında ABŞ pilotsuz təyyarəsi tərəfindən öldürülən Qani qruplara amerikalıların öldürülməsinə ABŞ-ın ağır cavab verəcəyini deyib.
Mənbələrin sözlərinə görə, o, ABŞ-ın yüksək səviyyəli komandirlərə zərbələr endirməməsi, əsas infrastrukturun məhv edilməməsi və hətta İrana qarşı birbaşa cavab tədbirinin qarşısının alınması üçün militantlar geri çəkilməlidir. Bir fraksiya əvvəlcə Qaninin tələbini qəbul etməsə də, digərləri onunla razılaşıb. Ertəsi gün İranın dəstəklədiyi elit qrup Kətaib Hizbullah hücumları dayandırdığını elan edib.
Fevralın 4-dən bəri İraq və Suriyada ABŞ qüvvələrinə qarşı heç bir hücum olmayıb. Qaninin səfərindən iki həftə əvvəl 20-dən çox hücum olub.
"Qaninin birbaşa müdaxiləsi olmasa idi, Kətaib Hizbullahı gərginliyi azaltmaq üçün hərbi əməliyyatlarını dayandırmağa inandırmaq qeyri-mümkün olardı" - deyə İranla əlaqəli İraq silahlı qruplarından birinin yüksək rütbəli komandiri. Bildirib.
Qaani və Livandan Yəmənə qədər müttəfiq silahlı qruplarla işləyən İran İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasının qolu olan Qüds Gücü bununla bağlı şərh tələblərinə hələ cavab verməyib. Kətaib Hizbullah və başqa bir qrupdan şərh almaq mümkün olmayıb. ABŞ Ağ Evi və Pentaqon da hələ cavab verməyib.
Qaninin səfəri İraq mediasında işıqlandırılsa da, onun mesajının təfərrüatları və hücumların azaldılmasına təsiri barədə məlumat verilməyib. Buununla bağlı Reuters üç İran rəsmisi, yüksək səviyyəli İraq təhlükəsizlik rəsmisi, üç İraqlı şiə siyasətçi, İranın dəstəklədiyi İraq silahlı qruplaşmalarındakı dörd mənbə və İraqa yönəlmiş dörd diplomatla danışıb.
Səfərin açıq-aşkar uğuru İranın ABŞ qüvvələrini İraqdan sıxışdırıb çıxarmaq məqsədinə nail olmaq üçün təzyiq yaratmaq və gərginliyi azaltmaq arasında növbələşən İraq silahlı qruplarına təsirini vurğulayır.
“Həm Tehranın, həm də Vaşinqtonun nadir müttəfiqi olan Bağdad hökuməti ölkənin yenidən xarici güclər üçün döyüş meydanına çevrilməsinin qarşısını almağa çalışır və İrandan İordaniya hücumundan sonra qrupları cilovlamaqda kömək istəyib” - deyə, beş mənbə bildirib.
Sudanın xarici işlər üzrə müşaviri Fərhad Alaaldin Reuters agentliyinə Qaaninin səfərini təsdiqləmək üçün sual verərkən deyib ki, baş nazir Məhəmməd Şia əl-Sudani "İraq daxilində və xaricində bütün aidiyyəti tərəflərlə işləyərək onlara xəbərdarlıq edib ki, gərginlik "İraq və regionda sabitliyi pozacaq".
2020-ci ildə keçmiş Qüds Qüvvələrinin lideri Qassem Süleymaninin hava limanı qarşısında öldürülməsi ilə nəticələnən hücum Vaşinqtonun ABŞ podratçısının ölümündə Kətaib Hizbullahı da günahlandırdığı və o zaman regional müharibə qorxusuna səbəb olan hücumdan sonra həyata keçirilib. Süleymani ilə birlikdə pilotsuz təyyarə Kətaib Hizbullahın keçmiş lideri Əbu Mehdi əl-Mühəndisi də öldürülüb.
Doqquz mənbə bildirib ki, həm Tehran, həm də Bağdad bu dəfə oxşar eskalasiyadan qaçmaq istəyir.
Forum