Azərbaycanda növbəti prezident seçkiləri arxada qaldı. Əvvəlkilərlə müqayisədə bu dəfəki seçkilər bəzi yenilikləri ilə seçildi. Başlıca fərqlilik isə ölkədəki əsas müxalifətin seçkiləri boykot etməsi ilə bağlıdır. Boykot koalisiyasının iştirakçılarından biri olan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi partiyasının sədri Əli Kərimli Qərb müşahidəçilərinin ölkədə keçirilən prezident seçkilərinə verdiklər qiyməti geo-siyasi maraqlarla əlaqələndirir. Onun fikrincə seçkiləri boykot etməklə müxalifət cəmiyyətdəki siyasi nüfuzunu nümayiş etdirdi. Cənab Kərimli Amerikanın səsinə boykot və seçkilərdən sonrakı addımlarla bağlı müsahibə verib.
Sual:
Müşahidə missiyasının son bəyanatını necə qiymətləndirirsiniz?
Cavab:
Müşahidə missiyasının son bəyanatını prinsipcə kompromis mövqe kimi
qiymətləndirirəm. Razıyıq ki, heç olmasa, ATƏT-in müşahidə missiyası seçkilərlə
bağlı əsas prinsipial tənqidi məqamların açıq şəkildə deyilməsinə nail oldu.
Xüsusi olaraq bu seçkilərin Azərbaycanın beynəlxalq öhdəliklərini tam yerinə
yetirilməsini nəzərdə tutmaması, bu seçkilərdə ictimai marağın az olması, əsas
müxalifət qüvvələrinin seçkilərdə iştirak etməməsi vurğulandı. Təbliğat
kampaniyası dövrünün ədalətsiz aparıldığı, seçki məcəlləsinin
təkmilləşdirilmədiyi, seçki komissiyalarının bir partiyanın nəzarətində olması,
sərbəst toplaşma azadlığının olmaması, media plüarizminin olmaması kimi
prinsipial məsələlərə qiymət verildi. Biz əlbəttə ki, bundan məmnunuq, amma
eyni zamanda dediyim kimi həm şəxsi, həm də bəziləri də geo-politik maraqlara
görə əslində əhəmiyyətsiz olan faktorları da şişirdərək seçkidə müsbət irəliləyiş
kimi təqdim eləyən əlavələr də edirlər.
Sual:
Eyni zamanda həmin bəyanatda əsas müxalifətin seçkilərdə iştirak etməməsindən
təəssüf hissi izhar olunur. Cənab Herkel bəyanatında bildirib ki, hansı şərait
olur olsun, müxalifət seçkidə iştirak etməli idi. Bəs müxalifət seçkidə iştirak
etməməklə nə qazandı və nə itirdi?
Cavab:
Müşahidə missiyası da qəbul edir ki, indiki hakimiyyətə real alternativ yalnız
seçkini boykot edənlər ola bilərdi və onlar olmadığına görə seçki alternativsiz
keçib. Herkel öz açıqlamasında fərqli mövqeyini ifadə edib. O, əvvəllərdə
bizimlə söhbətində bu mövqeyi demişdi və biz ona izah etmişdik ki, bu seçkiləri
boykot etməyimizdə heç bir qeyri-adilik yoxdur. Biz faktiki olaraq, bir neçə ay
bundan qabaq ATƏT Rusiya seçkilərində davrandığı kimi hərəkət etdik. Necə ki
ATƏT məhdud imkanlar şəraitində müşahidə görüntüsü yaratmağı özünə rəva
görmədi, eləcə də biz real müxalifət olmağa imkan olmayan yerdə müxalifətin
rolunu oynamağa razılaşmadıq. Burada qeyri-adi bir şey yoxdur. Bizdən qabaq Pakistanda,
Zimbabvedə və başqa ölkələrdə müxalifət seçkiləri boykot etmək məcburiyyətində
qalıb və avropalılar bunu normal başa düşüb. İndi biz bəziləri tərəfindən məlum
səbəblərə görə başa düşülmürük. Hazırda Azərbaycanın geo-politik önəmi artıb.
Azərbaycan hakimiyyətinə jest etmək üçün bəzi beynəlxalq təşkilatların
təmsilçiləri bəhanələr axtarırlar. O cümlədən, Azərbaycan hakimiyyətinin
seçkilərdə törətdiyi qanunsuzluqları görməmək üçün müəyyən bəhanələr
axtarırlar. Ona görə də bəzi hallarda xırda hərəkətlər böyük bir müsbət addım
kimi qiymətləndirilir. Məsələn götürüb böyük bir missiyanın sənədlərinə
yazıblar ki, İlham Əliyev seçki kampaniyası dövründə öz portretlərini
yığışdırıb.
Sual:
Seçkiləri boykot edən siyasi partiyaların bundan sonrakı addımları nədən ibarət
olacaq. İndi bəyan etdiniz ki, mitinqlərə də icazə vermirlər. Mübarizə
metodologiyanız nədən ibarət olacaq?
Cavab:
Biz yenə də kütləvi aksiyaların keçirilməsinə təşəbbüslər edəcəyik. Bu
mərhələdə biz kütləvi aksiyaları razılaşdırmadan keçirməyə qərar vermədik. Bir
səbəbi də bu idi ki, bölgədə həssas durum qalır və hesab etdik ki, indiki
məqamda hansısa razıladırılmamış aksiyamızdan kimlərsə təxribat kimi istifadə
edə bilər. Amma biz bu hüququ özümüzdə saxlayırıq. Hansı mərhələdə zərurət
hesab etsək razılaşdırmadan, mən bunu qanunsuz adlandırmıram, sadəcə
hakimiyyətin qeyri-qanuni tələblərinə məhəl qoymadan, konstitusion hüququmuz
olan sərbəst toplaşmaq azadlığını həyata keçirməyə çalışacağıq. İkinci
istiqamət isə ölkədə real müxalifət qüvvələrinin inteqrasiyasına nail olmaqdır.
İndi həmin o real müxalifət qüvvələrinin fəaliyyətinin daha sıx
koordinasiyasına nail olmaq əsas vəzifəmizdir. Əvvəlki seçkilərdən bu seçki
müxalifət üçün bir mənada müsbət baxımdan fərqlənir ki, biz hər dəfə
seçkilərdən sonra parçalanırdıq, müxalif düşərgədə qarşılıqlı ittihamlar
səslənirdi. Amma indi əksinə, müxalifət
bu seçkilərdən birləşərək çıxır. Hesab edirəm ki, bu istiqamətdə də işləmək
lazım gələcək.