Accessibility links

Konqres Amerikanın Yaxın Şerq neftinden asılılığı meselesini müzakire edir - 2002-06-21


Buş administrasiyası ve Konqres daxili tehlükesizlik agentliyini yaratmaq üzerinde işledikleri vaxt Kapitoliyada qanunvericiler diqqeti yeniden ölkenin enerji ehtiyatlarının tehlükezisliyine yöneltmişler. Qanunvericiler Amerikanın xarici neft menbelerinden asılılığını xüsusi şurada müzakure etmiş ve bu asılılığı azaltmaq yolları haqda tövsiyeleri dinlemişler.

Bu gün Birleşmiş Ştatlar istifade olunan neftin 52 faizini idxal edir. Bu, 1970-ci illerde ereb neftine embarqo qoyulduğu dövrde olduğundan azdır. Yeni terror tehlükesile yanaşı, Yaxın Şerqde gerginliyin artması Amerikanın Körfez neftinden asılılığını azaltmaqla bağlı müzakireleri aktual edir. Konqresde keçirilmiş dinlemelerde qanunvericiler demişler ki, Birleşmiş Ştatlar neft techizatının dayandırılmasına hazırlaşmaqla yanaşı, müxtelif neft menbeleri axtarmağa davam etmelidir. Son iki ilde Körfezde neft ixrac eden esas ölke olan İraq Amerikanın neftle temin olunmasını dayandırmağa çalışmışdır. Birleşmiş Ştatların iqtisadiyyat, biznes ve kend teserrüfatı işleri nazirinin müavini Alan Larsonun fikrince, İraqın cehdleri Amerika ve onun esas müttefiqlerinin fealiyyeti neticesinde baş tutmamışdır. Onun dediyine göre, İraq ya neft ixracını dayandıracağı, ya da bunu edeceyile hede gelir. Her defe Birleşmiş Ştatlar ve onun partnyorlarının neft birjası vasitesile İraqın hedelerine cavab vermeye hazırlıqlarını göstermeleri, ya da Seudiyye Erebistanının öz neft ehtiyatlarını istifade vereceyine Amerikanı emin etmesi veziyyeti böhrandan çıxarmışdır. Demokrat koqresmen Tom Lantos Birleşmiş Ştatların Yaxın Şerq neftinden asılılığından çox narahatdır. “Bu rejimlerin çoxu, İran, İraq ve Liviyada olduğu kimi, ya Birleşmiş Ştatlara düşmendir, ya da Seudiyye Erebistanında olduğu kimi, islam fundamentalizmine sadiq qalan avtokrat rejimlerdir. Buna göre bu rejimlerin çoxunun neftin gelirlerini qlobal terror teşkilatlarının müdafiesi üçün xerclemesi teeccüb doğurmur.”

Amerikada gelen 20 ilde neft istehlakı üç defe artacaq ve xarici neftden asılılıq 2020-ci il üçün 62 faize çatacaq. Birleşmiş Ştatların enerji naziri Spenser Abraham deyir ki, Buş administrasiyasının enerji siyasetinde neftden asılılığın ciddi iqtisadi ve daxili tehlükesizlik problemleri yaratdığı nezere alınır.

“ Biz azad bazarlar uğrunda mübarizeni davam etdirmeliyik. Biz inanırıq ki, Amerikanın çox güclü texnologiyları bize neft de daxil olmaqla , enerjiden daha semereli istifade etmeye imkan verecek. Biz hem ölke daxilinde, hem de xaricde investisiya qoyuluşlarını atırmaqla ve son 50 ilde en’enevi bazalardan elave müxtelif enerji menbeleri axtarmağa davam etmeliyik.”

Enerji meseleleri üzre ekspert Daniyel Yergin deyir ki, Yaxın Şerqle yanaşı, dünyanın neft ehtiyatları son 10 ilde 20 faiz artacaq. Bu, Amerikaya müxtelif neft menbeleri seçmek imkanı verir.

“Biz görürük ki, bu gün Yaxın Şerqde neft istehsalı günde 7 milyon barrel artıma esaslanır. Rusiya ve Xezer neftinin istehsalının 50 faiz, günde texminen dörd barrel artması çox mühümdür. Rusiyada neft senayesinin müasirleşdirilmesi ile bu gün Rusiya ve Birleşmiş Ştatların yeni strateji münasibetleri arasında bir elaqe var. Bu, Rusiya hökumetile siyasi ve iqtisadi münasibetlerimizi güclendirmek ve genişlendirmeyi davam etdirmek üçün en mühüm sebeblerden biridir. Bu, Birleşmiş Ştatlar hökumetinin emekdaşlıq ede bildiyi olduqca ehemiyyetli bir sahedir. “

Karter administrasiyasında çalışmış Stüart Ayzenştatın fikrince, sentyabrın 11-i hücumları ve İran ve İraqdan gelen mümkün tehlükeler Amerikanın Yaxın Şerq neftinden asılılığının riskli cehetlerini açıq gösterir. O deyir ki, qeyri-sabit rejimler, ya da İraqın timsalında düşmen bir rejimin mövcudluğu derhal hell edilmesi vacib olan milli tehlükesizlik meselesini ortaya atır.

XS
SM
MD
LG